Rapport:
Audit digitale toegankelijkheid website lezenvoordelijst.nl
- Onderzoeker
- Julia, Swink
- Datum
- 23 augustus 2025
- Opdrachtgever
- Koninklijke Bibliotheek
Samenvatting onderzoeksresultaat
De website Lezen voor de lijst voldoet nog niet aan WCAG 2.1 niveau AA. Er zijn 19 van de 50 succescriteria waar één of meer fouten zijn gevonden. In dit document is vastgelegd in hoeverre de website voldoet aan de toegankelijkheidseisen die vastgelegd zijn in WCAG, de Web Content Accessibility Guidelines.
De website lezenvoordelijst.nl is onderzocht tussen 20 en 23 augustus 2025. Het onderzoek is uitgevoerd aan de hand van de evaluatiemethode WCAG-EM. Doel van dit rapport is om te bepalen welke verbeteringen nodig zijn om dit digitaal kanaal toegankelijker te krijgen.
De meest in het oog springende bevindingen zijn:
- Op meerdere plaatsen op de website en in de PDF-documenten ontbreken correcte of volledige alt-teksten voor informatieve afbeeldingen en logo's.
- Er zijn significante problemen met de contrastratio van tekst op verschillende pagina's en in PDF's, waardoor de leesbaarheid voor mensen met visuele beperkingen of kleurenblindheid onvoldoende is.
- Op de website wordt gebruik gemaakt van verkeerde HTML-elementen voor koppen, wat de structuur van de pagina onduidelijk maakt voor hulpsoftware.
Het onderzoek richt zich specifiek op de toegankelijkheid van de website voor mensen met een functiebeperking, zoals mensen die blind, doof, laaggeletterd zijn of andere functieproblemen hebben. Voor hen is het van belang dat de website technisch en inhoudelijk zo is ingericht dat de site voor hen goed bruikbaar is. Een website optimaliseren voor toegankelijkheid heeft meer voordelen; het maakt de website beter bruikbaar voor iedereen (bijvoorbeeld ook voor mensen die op hun mobieltje kijken in een zonnige omgeving) en het maakt de site beter vindbaar in zoekmachines.
Scope van de evaluatie
| Naam website | Lezen voor de lijst |
|---|---|
| Scope van de website |
Binnen de scope van het onderzoek valt:
|
| Conformiteitsdoel | WCAG 2.1 niveau AA |
| Basisniveau van toegankelijkheid ondersteund | Gangbare browsers en hulpapparatuur. |
Overzicht toetsresultaat
| Principe | Voldoende | Onvoldoende | Onbekend |
|---|---|---|---|
| 1 Waarneembaar | 10 | 10 | 0 |
| 2 Bedienbaar | 11 | 6 | 0 |
| 3 Begrijpelijk | 8 | 2 | 0 |
| 4 Robuust | 2 | 1 | 0 |
| Totaal | 31 | 19 | 0 |
Leeswijzer
Dit onderzoek is een momentopname. De website kan inmiddels veranderd zijn. De gevonden problemen zijn slechts voorbeelden. Ga daarom bij elk probleem de gehele website na of dit ook op andere plaatsen voorkomt. Dit onderzoek is slechts een steekproef van een aantal pagina's. Er zijn zo veel mogelijk verschillende type pagina's opgenomen in de sample om zo een goede indruk te krijgen van de toegankelijkheid. Let op! Bij het aanbrengen van verbeteringen of wijzigingen op de website/app kunnen nieuwe problemen ontstaan. Succescriteria gemarkeerd met "Niet aanwezig" worden automatisch goedgekeurd. Succescriteria gemarkeerd met "Onbekend" worden niet goedgekeurd.
Uitgebreide toetsresultaten
1. Waarneembaar
1.1 Tekstalternatieven
1.1.1 Niet-tekstuele content (Niveau A)
Alle niet-tekstuele content die aan de gebruiker wordt gepresenteerd, heeft een tekstalternatief dat een gelijkwaardig doel dient, behalve voor de hierna vermelde situaties.
- Bedieningselementen, invoer: Als niet-tekstuele content een bedieningselement is of gebruikersinvoer accepteert, dan heeft ze een naam die het doel ervan beschrijft. (We verwijzen naar succescriterium 4.1.2 voor aanvullende eisen over bedieningselementen en content die gebruikersinvoer accepteren.)
- Op tijd gebaseerde media: Als niet-tekstuele content op tijd gebaseerde media is, dan leveren tekstalternatieven ten minste een beschrijving van de niet-tekstuele content. (We verwijzen naar Richtlijn 1.2 voor aanvullende eisen ten aanzien van media.)
- Test: Als niet-tekstuele content een test of oefening is die, als ze door middel van tekst gepresenteerd wordt onjuist zou zijn, dan leveren tekstalternatieven ten minste een beschrijving van de niet-tekstuele content.
- Zintuiglijk: Als niet-tekstuele content primair is bedoeld om een specifieke zintuiglijke ervaring te creëren, dan leveren tekstalternatieven ten minste een beschrijving van de niet-tekstuele content.
- CAPTCHA: Als het doel van niet-tekstuele content is om te bevestigen dat content wordt gebruikt door een persoon in plaats van een computer, dan worden tekstalternatieven geleverd die het doel van de niet-tekstuele content identificeren en beschrijven. En er worden alternatieve vormen van CAPTCHA aangeboden gebruikmakend van uitvoermodes voor verschillende soorten van zintuiglijke perceptie om tegemoet te komen aan verschillende functiebeperkingen.
- Decoratie, opmaak, onzichtbaar: Als niet-tekstuele content puur decoratief is, slechts voor visuele opmaak wordt gebruikt, of niet aan gebruikers wordt gerepresenteerd, dan wordt het op zo'n manier geïmplementeerd dat het genegeerd kan worden door hulptechnologie.
Informatie over succescriterium 1.1.1 Niet-tekstuele content
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op alle pagina’s van https://lezenvoordelijst.nl wordt bovenaan het logo getoond met de volledige tekst “de Bibliotheek Lezen voor de Lijst”, maar de alt-tekst is alleen “Lezen voor de Lijst”. In het tekstalternatief staat dus niet alle tekst die in het logo te zien is. Dit moet wel, zodat bezoekers die het plaatje niet kunnen zien ook precies weten wat er staat. Verander daarom het tekstalternatief zodat de volledige tekst van het logo erin staat: “de Bibliotheek Lezen voor de Lijst”. Als het logo geen link is, voeg dan ook het woord ‘Logo’ toe aan de alternatieve tekst.
Op alle pagina’s van https://lezenvoordelijst.nl staat in de footer een logo als pseudo-element ::before. Dit logo heeft geen alternatieve tekst. Informatieve afbeeldingen zoals een logo moeten altijd een alt-tekst hebben. In die alt-tekst moet de volledige tekst staan die in het logo te zien is, zodat bezoekers die het plaatje niet kunnen zien ook weten wat er staat. Voeg daarom een alt-tekst toe die de volledige tekst van het logo bevat. Als het logo geen link is, voeg dan ook het woord ‘Logo’ toe aan de alternatieve tekst.
Op pagina https://www.lezenvoordelijst.nl/docenten-12-15 staan artikelen met afbeeldingen, bijvoorbeeld “#Selfie”. Elke afbeelding bevat informatie over het leesniveau, zoals “1” of “s”, maar deze informatie staat niet in het tekstalternatief. Afbeeldingen die informatie overdragen moeten een betekenisvolle alternatieve tekst hebben waarin de belangrijke informatie uit de afbeelding wordt beschreven.
Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/niveau-5/1000-serpentinen-angst/ staat bij de kop “1000 Serpentinen Angst” een afbeelding van een boek. Het tekstalternatief van de afbeelding herhaalt de koptekst “1000 Serpentinen Angst”. Deze afbeeldingen dragen geen andere informatie over dan al in de koptekst staat. Daarom kunnen ze als decoratief worden beschouwd. Laat in dat geval het alt-attribuut leeg om herhaling van de tekst te voorkomen.
Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/niveau-5/1000-serpentinen-angst/ staat onder de kop “Opmerkingen” een logo met de volledige tekst “GOETHE INSTITUT”, maar de alt-tekst is alleen “goethe”. In het tekstalternatief staat dus niet alle tekst die in het logo te zien is. Dit moet wel, zodat bezoekers die het plaatje niet kunnen zien ook precies weten wat er staat. Verander daarom het tekstalternatief zodat de volledige tekst van het logo erin staat: “GOETHE INSTITUT”. Als het logo geen link is, voeg dan ook het woord ‘Logo’ toe aan de alternatieve tekst.
Op https://lezenvoordelijst.nl/duits/niveau-5/1000-serpentinen-angst/ staat helemaal onderaan de pagina een boekcover die geen alt-attribuut heeft.
Op https://lezenvoordelijst.nl/voor-mediatheken-bibliotheken/materialen/ staan afbeeldingen die geen alt-teksten en toegankelijke alternatieven hebben.
In het pdf-document op https://lezenvoordelijst.nl/media/4215890/website-voorwaarden.pdf staat op pagina 1 een logo zonder tekstalternatief (alt-tekst). Afbeeldingen die met de Figure-tag zijn geplaatst, moeten altijd een beschrijving (alt-tekst) hebben. De Figure-tag is namelijk alleen bedoeld voor informatieve afbeeldingen. Schermlezers lezen de alt-tekst voor, zodat blinde bezoekers ook alle informatie tot zich kunnen nemen. Omdat de alt-tekst nu ontbreekt, lezen schermlezers alleen “afbeelding” voor. Blinde bezoekers kunnen hierdoor het gevoel krijgen dat ze inhoud missen. Voeg daarom alt-teksten toe aan deze informatieve afbeeldingen.
Op pagina 1 en 2 van het pdf-document op https://lezenvoordelijst.nl/media/4215998/lezen-voor-de-lijst-a4-niveau-overzicht-met-link-niveautest.pdf staan logo’s die als artefact zijn toegevoegd. Afbeeldingen die als artefact zijn toegevoegd, zijn niet zichtbaar voor schermlezers. De informatie in deze afbeeldingen is daardoor niet toegankelijk voor bezoekers die de tekst laten voorlezen. Informatieve afbeeldingen moeten via een Figure-tag worden geplaatst en een alt-tekst krijgen die de afbeelding duidelijk beschrijft.
1.2 Op tijd gebaseerde media
1.2.1 Louter-geluid en louter-videobeeld (vooraf opgenomen) (Niveau A)
Voor media met vooraf opgenomen louter-geluid en vooraf opgenomen louter-videobeeld is het volgende waar, behalve als de audio of video een media-alternatief voor tekst is en duidelijk als zodanig is gelabeld:
- Vooraf opgenomen louter-geluid: Er wordt een alternatief geleverd voor op tijd gebaseerde media dat equivalente informatie geeft voor vooraf opgenomen louter-geluid content.
- Vooraf opgenomen louter-videobeeld: Er wordt een alternatief geleverd voor op tijd gebaseerde media of een geluidsspoor dat equivalente informatie geeft voor vooraf opgenomen louter-videobeeld content.
Informatie over succescriterium 1.2.1 Louter-geluid en louter-videobeeld (vooraf opgenomen)
Uitkomst: Niet aanwezig
1.2.2 Ondertitels voor doven en slechthorenden (vooraf opgenomen) (Niveau A)
Er worden ondertitels voor doven en slechthorenden geleverd voor alle vooraf opgenomen audiocontent in gesynchroniseerde media, behalve als het mediabestand een media-alternatief voor tekst is en duidelijk als zodanig is gelabeld.
Informatie over succescriterium 1.2.2 Ondertitels voor doven en slechthorenden (vooraf opgenomen)
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/docenteninformatie/praktijkvoorbeelden/ staat onder de tekst “Hieronder vind je een aantal filmpjes..” een video met gesproken tekst maar zonder ondertiteling. Voeg ondertiteling toe aan de video, zodat bezoekers die de video niet (goed) kunnen horen ook alle informatie krijgen.
Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/docenteninformatie/praktijkvoorbeelden/ staan onder de teksten “Filmpje 1..”, “Filmpje 2 ..” en “Filmpje 3 ..” video’s met een voice-over. Hoewel er ondertiteling aanwezig is, wordt deze automatisch gegenereerd en is daarom onnauwkeurig. Video’s waarin gesproken wordt, moeten altijd goede ondertiteling krijgen, zodat bezoekers die de video niet (goed) kunnen horen ook alle informatie krijgen. Deze ondertiteling moet exact hetzelfde zijn als wat wordt gezegd. De automatisch gegenereerde ondertiteling voldoet hier niet aan, omdat er interpunctie ontbreekt en er fouten in kunnen zitten.
1.2.3 Audiodescriptie of media-alternatief (vooraf opgenomen) (Niveau A)
Er wordt een alternatief geleverd voor op tijd gebaseerde media of audiodescriptie van de vooraf opgenomen videocontent geleverd voor gesynchroniseerde media, behalve als het mediabestand een media-alternatief voor tekst is en duidelijk als zodanig is gelabeld.
Informatie over succescriterium 1.2.3 Audiodescriptie of media-alternatief (vooraf opgenomen)
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/docenteninformatie/praktijkvoorbeelden/ staan 4 video’s. Alle video’s bevatten op verschillende momenten tekst en/of logo’s, bijvoorbeeld in de eerste video onder de tekst “Hieronder vind je een aantal filmpjes die laten zien hoe je Lezenvoordelijst kunt gebruiken in de les” rond 0:08, 0:09 en 6:55. Er is echter geen media-alternatief of audiobeschrijving aanwezig. Deze video’s bevatten visuele informatie (zoals teksten en logo’s) die daardoor niet toegankelijk is voor blinde gebruikers. Bezoekers die blind of slechtziend zijn, missen hierdoor informatie. Dit kan voor succescriterium 1.2.3 worden opgelost met een geschreven tekst (media-alternatief), maar om aan succescriterium 1.2.5 te voldoen moet een audiobeschrijving worden toegevoegd waarin de visuele elementen in de video worden beschreven, zoals namen, functies, logo’s en teksten.
1.2.4 Ondertitels voor doven en slechthorenden (live) (Niveau AA)
Er worden ondertitels voor doven en slechthorenden geleverd voor alle live audiocontent in gesynchroniseerde media.
Informatie over succescriterium 1.2.4 Ondertitels voor doven en slechthorenden (live)
Uitkomst: Niet aanwezig
1.2.5 Audiodescriptie (vooraf opgenomen) (Niveau AA)
Er wordt een audiodescriptie geleverd voor alle vooraf opgenomen videocontent in gesynchroniseerde media.
Informatie over succescriterium 1.2.5 Audiodescriptie (vooraf opgenomen)
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/docenteninformatie/praktijkvoorbeelden/ staan 4 video’s. Deze video’s voldoen niet aan succescriterium 1.2.5, dat audiobeschrijving vereist voor video’s. Audiobeschrijving is nodig omdat er voldoende ruimte is binnen het bestaande audiospoor. Een media-alternatief is hier niet meer toegestaan als oplossing. Dit is van belang voor mensen die de video’s niet (goed) kunnen zien.
1.3 Aanpasbaar
1.3.1 Info en relaties (Niveau A)
Informatie, structuur en relaties overgebracht door presentatie kunnen door software bepaald worden of zijn beschikbaar in tekst.
Informatie over succescriterium 1.3.1 Info en relaties
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op de homepage https://lezenvoordelijst.nl is de tekst “Niveautest Lezen voor de lijst” opgenomen in een strong-element in plaats van een kop-element. Het element strong is niet bedoeld om koppen mee te markeren. Dit moet altijd gedaan worden met een kop-element, zoals h2. Koppen zijn bedoeld om een tekst te structureren. Alleen als deze teksten als kop worden gemarkeerd met een kop-element, begrijpt hulpsoftware die betekenis. Het strong-element is wel geschikt om nadruk te geven aan enkele woorden of een zinsdeel. Hetzelfde probleem komt voor op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/voor-mediatheken-bibliotheken/titellijsten/, bijvoorbeeld bij “De lijsten”; op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/voor-mediatheken-bibliotheken/materialen/, bijvoorbeeld bij “Download hier de niveau-iconen”; en op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/websitevoorwaarden/, bijvoorbeeld bij “Informatie en aansprakelijkheid”.
Op pagina https://www.lezenvoordelijst.nl/docenten-12-15/ staan artikelen. Elk artikel bevat een kop die niet als kop is opgemaakt, bijvoorbeeld “#Selfie”. Er is geprobeerd role="heading" toe te voegen, maar bij deze rol is ook het attribuut aria-level verplicht. Dat ontbreekt nu. Bezoekers die hulpsoftware gebruiken hebben niets aan een (tussen)kop die er wel uitziet als kop, maar niet als kop is gemarkeerd. Via de koppen op een pagina kunnen gebruikers van hulpsoftware de inhoud scannen of snel naar een bepaalde sectie navigeren. Dat kan alleen als de kop ook echt in de code staat. Als koppen alleen visueel als kop zijn vormgegeven (bijvoorbeeld vetgedrukt), ontstaat bovendien nog een ander probleem: de structuur van de informatie in de code wijkt dan af van de visuele structuur. Dit kan voorkomen worden door koppen altijd te markeren met het juiste HTML-element op het juiste kopniveau: h1, h2, h3, h4, h5 of h6. Meestal is dit niveau instelbaar via de content-editor in het CMS, waardoor de HTML-code voor de kop automatisch wordt toegepast. Let erop dat wanneer deze tekst als kop wordt gemarkeerd, er mogelijk problemen kunnen ontstaan met SC 1.3.2; alle inhoud die bij de kop hoort moet ook onder die kop staan. Hetzelfde probleem komt voor op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/.
Op pagina https://www.lezenvoordelijst.nl/docenten-12-15/ staat onder de kop “Docenten Nederlands 12-15” een tablist-element met links, bijvoorbeeld “niveau Start”. Dit tablist-element bevat child-elementen die niet zijn toegestaan, namelijk li-elementen.
Hetzelfde probleem komt voor op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/docenteninformatie/praktijkvoorbeelden/, op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/voor-mediatheken-bibliotheken/titellijsten/, op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/ en op andere pagina’s.
Op pagina https://www.lezenvoordelijst.nl/docenten-12-15/ staat onder de kop “Docenten Nederlands 12-15” een lijst met links, bijvoorbeeld “niveau Start”. De child-elementen van deze lijst hebben niet de juiste parent role van een list. Hetzelfde probleem komt voor op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/docenteninformatie/praktijkvoorbeelden/, op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/voor-mediatheken-bibliotheken/titellijsten/, op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/ en op andere pagina’s.
Op pagina https://www.lezenvoordelijst.nl/docenten-12-15/ staat een link met pijltjes die wordt gebruikt om te sorteren. Hoewel visueel duidelijk is in welke volgorde de boeken zijn gesorteerd (oplopend of aflopend), staat deze informatie niet in de HTML. Dit kan worden opgelost door bijvoorbeeld verborgen tekst voor te lezen toe te voegen. Hetzelfde probleem komt voor op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/.
Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/voor-mediatheken-bibliotheken/titellijsten/ staan 2 alinea’s tekst die begint met “Speciaal voor leerlingen” in één p-element. Hetzelfde probleem komt ook voor bij de tekst “De redactie kent aan elk ... maken van het niveau”. Visueel lijken deze teksten uit meerdere alinea’s te bestaan: blokjes tekst met witruimtes ertussen. Deze structuur moet ook in de code terugkomen. Zorg er daarom voor dat elke alinea in een eigen p-element wordt geplaatst. Het aantal alinea’s dat visueel te zien is, moet dus gelijk zijn aan het aantal p-elementen in de code. Hetzelfde probleem komt voor op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/websitevoorwaarden/ onder “Informatie en aansprakelijkheid” en “Informatie van derden”.
Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/nieuws/ is een kop van niveau 1 direct gevolgd door een andere kop van hetzelfde niveau, namelijk “Nieuws” en “Lezenvoordelijst.nl ziet er anders uit”. Als twee koppen van hetzelfde niveau direct onder elkaar staan zonder inhoud ertussen, dan is één van de koppen niet op de juiste manier gebruikt.
Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/nieuws/ zijn de teksten “December 2024”, “November 2024” en andere verkeerd opgemaakt met em-elementen in plaats van met juiste kop-elementen. Het em-element is bedoeld om woorden extra nadruk te geven en heeft daarmee een andere semantische waarde dan een kop. Dit element moet daarom niet gebruikt worden voor koppen. Markeer de tussenkopjes als h3-koppen voor een correcte structuur.
Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/niveau-5/1000-serpentinen-angst/ wordt boven de kop “Over de auteur” het strong‑element verkeerd gebruikt voor opmaakdoeleinden bij de tekst “Fysiek boek bij Jeugdbibliotheek”. Het strong‑element heeft een semantische waarde: het geeft aan dat de tekst extra nadruk moet krijgen. Daarom mag dit element niet gebruikt worden om alleen een visueel effect (vetgedrukte tekst) te bereiken. Gebruik hiervoor CSS.
Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/niveau-5/1000-serpentinen-angst/?opdrachten staan onder “Opdrachten” secties met verborgen inhoud waarbij de elementen die de inhoud openen en sluiten niet als kop zijn gemarkeerd; er is geprobeerd een kop toe te voegen, maar role="tab" overschrijft die rol. De teksten waarmee delen van een accordeon worden in- en uitgeklapt fungeren als koppen voor die delen en moeten daarom ook de rol van kop hebben. Het gaat mis als deze teksten niet in de code als kop zijn gemarkeerd met een h‑element zoals h2 of h3. Markeer deze teksten als kop of zorg dat de bestaande koprol niet wordt overschreven.
Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/niveau-5/1000-serpentinen-angst/?opdrachten staan secties met verborgen inhoud. Elke sectie bevat een tabel met gegevens. De tabelkoppen zijn verkeerd opgemaakt met strong in plaats van met juiste tabelkop‑elementen (th), bijvoorbeeld “Buch”. Een gegevenstabel heeft een rij of kolom met koppen die gerelateerd zijn aan gegevens in de tabel. Alleen met de juiste opmaak kunnen schermlezers deze relatie aan de gebruiker overbrengen. Zet hiervoor de koppen in th‑elementen en de gegevens in td‑elementen.
Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/niveau-5/1000-serpentinen-angst/?opdrachten, in de sectie met verborgen inhoud “Niveau 4 - Opdrachten”, onder de tekst “Verweise auf andere Werke ..”, staat een lijst met 3 items met geneste lijsten, maar zonder juiste markering. Hetzelfde probleem komt voor bij andere lijsten in secties met verborgen inhoud. Tekst die eruitziet als een opsomming, moet ook zo in de code worden gemarkeerd. Meestal is hier een knop voor in de content-editor in het CMS. Voor lijsten en opsommingen moeten de HTML‑elementen ol (lijst met cijfers) of ul (lijst met bullets) worden gebruikt. Hulpsoftware weet dan hoe de tekst is gestructureerd. Bovendien kondigen schermlezers vooraf het aantal items in de lijst aan, zodat een blinde bezoeker weet hoeveel informatie er nog komt.
Het pdf-document op https://lezenvoordelijst.nl/media/4215890/website-voorwaarden.pdf is deels getagd. Op pagina 2 is de tekst “Websitevoorwaarden KB, versie 1 juni 2017” niet getagd. Dit deel van het document kunnen wij hierdoor niet onderzoeken. Het gaat om alle succescriteria die met de pdf-codelaag te maken hebben, zoals semantische koppen en alternatieve teksten bij afbeeldingen. Als dit wordt opgelost, is het dus mogelijk dat er nieuwe toegankelijkheidsproblemen zichtbaar worden die nu nog niet aan het licht zijn gekomen, bijvoorbeeld met de tekstlabels voor de formuliervelden of de relaties van de formuliervelden met de kolomkoppen erboven.
In het pdf-document op https://lezenvoordelijst.nl/media/4215890/website-voorwaarden.pdf zijn alle koppen niet als koppen opgemaakt. Zie bijvoorbeeld op pagina 1: “Website Voorwaarden”, “Informatie en aansprakelijkheid” en andere. Op deze manier verschilt de visuele informatiestructuur van de structuur van het document in de tags. Vervang de P-tag door de H-tag, zodat de tagstructuur gelijk is aan de visuele structuur. Hetzelfde probleem komt voor in het pdf-document op https://lezenvoordelijst.nl/media/4215998/lezen-voor-de-lijst-a4-niveau-overzicht-met-link-niveautest.pdf, bijvoorbeeld op pagina 1 bij “LEZEN VOOR DE LIJST”.
1.3.2 Betekenisvolle volgorde (Niveau A)
Als de volgorde waarin content wordt gepresenteerd van invloed is op zijn betekenis, kan een correcte leesvolgorde door software bepaald worden.
Informatie over succescriterium 1.3.2 Betekenisvolle volgorde
Uitkomst: Voldoende
1.3.3 Zintuiglijke eigenschappen (Niveau A)
Instructies die geleverd worden om content te begrijpen en te bedienen zijn niet alleen afhankelijk van zintuiglijke eigenschappen van componenten zoals vorm, kleur, omvang, visuele locatie, oriëntatie of geluid.
Informatie over succescriterium 1.3.3 Zintuiglijke eigenschappen
Uitkomst: Voldoende
1.3.4 Weergavestand (Niveau AA)
De content beperkt de weergave en bediening niet tot een enkele presentatie-oriëntatie, zoals staand of liggend, tenzij een specifieke presentatie-oriëntatie essentieel is.
Informatie over succescriterium 1.3.4 Weergavestand
Uitkomst: Voldoende
1.3.5 Identificeer het doel van de input (Niveau AA)
Het doel van elk invoerveld waarmee informatie van de gebruiker wordt verzameld, kan door software bepaald worden wanneer:
- Het invoerveld een doel dient dat is geïdentificeerd in de paragraaf Inputdoelen voor Componenten van de Gebruikersinterface; en
- De content wordt geïmplementeerd met behulp van technologieën die ondersteuning bieden bij het identificeren van de verwachte betekenis van formulier-invoergegevens.
Informatie over succescriterium 1.3.5 Identificeer het doel van de input
Uitkomst: Niet aanwezig
1.4 Onderscheidbaar
1.4.1 Gebruik van kleur (Niveau A)
Kleur wordt niet als het enige visuele middel gebruikt om informatie over te brengen, een actie aan te geven, tot een reactie op te roepen of een visueel element te onderscheiden.
Informatie over succescriterium 1.4.1 Gebruik van kleur
Uitkomst: Voldoende
1.4.2 Geluidsbediening (Niveau A)
Als een geluidsweergave op een webpagina automatisch meer dan 3 seconden speelt, is er of een mechanisme beschikbaar om de geluidsweergave te pauzeren of te stoppen, of er is een mechanisme beschikbaar om het geluidsvolume onafhankelijk van het overall systeemvolume te regelen.
Informatie over succescriterium 1.4.2 Geluidsbediening
Uitkomst: Niet aanwezig
1.4.3 Contrast (minimum) (Niveau AA)
De visuele weergave van tekst en afbeeldingen van tekst heeft een contrastverhouding van ten minste 4,5:1, behalve in de volgende gevallen:
- Grote tekst: Grote tekst en afbeeldingen van grote tekst hebben een contrastverhouding van ten minste 3:1;
- Incidenteel: Tekst of afbeeldingen van tekst die deel zijn van een inactieve component van de gebruikersinterface, die puur decoratief zijn, die voor niemand zichtbaar zijn, of die onderdeel zijn van een afbeelding die significant andere visuele content bevat, hebben geen contrasteis.
- Woordmerken: Tekst die onderdeel is van een logo of merknaam heeft geen contrasteis.
Informatie over succescriterium 1.4.3 Contrast (minimum)
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op pagina https://www.lezenvoordelijst.nl/docenten-12-15/ staat bij sommige artikelen witte tekst “NIEUW” op een oranje achtergrond (HEX#FF7320). De contrastratio is te laag en bedraagt 2,7:1. Omdat deze tekst kleiner is dan 24px en niet vetgedrukt is, moet de contrastratio minimaal 4,5:1 zijn. Hetzelfde probleem doet zich voor op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/.
Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/niveau-5/1000-serpentinen-angst/ staat grijze tekst (HEX#868686) op een witte achtergrond. De contrastratio is te laag en bedraagt 3,6:1. Omdat deze tekst kleiner is dan 24px en niet vetgedrukt is, moet de contrastratio minimaal 4,5:1 zijn.
In het PDF-document op https://lezenvoordelijst.nl/media/4215998/lezen-voor-de-lijst-a4-niveau-overzicht-met-link-niveautest.pdf staat witte tekst op een oranje achtergrond (HEX#E47109), bijvoorbeeld “Op welk niveau lees jij? Doe de test op jeugdbibliotheek.nl/niveautest". De contrastratio is te laag en bedraagt 3,2:1. Voor tekst kleiner dan 24px en niet vetgedrukt moet de contrastratio minimaal 4,5:1 zijn, en voor tekst groter dan 24px moet de contrastratio minimaal 3,0:1 zijn.
1.4.4 Herschalen van tekst (Niveau AA)
Behalve voor ondertitels voor doven en slechthorenden en afbeeldingen van tekst, kan tekst zonder hulptechnologie tot 200% geschaald worden zonder verlies van content of functionaliteit.
Informatie over succescriterium 1.4.4 Herschalen van tekst
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/niveau-5/1000-serpentinen-angst/?opdrachten wordt bij een schermresolutie van 1280 bij 1024 pixels en een zoomniveau van 200% in de sectie met verborgen inhoud “Niveau 4 - Opdrachten” een deel van de tekst niet getoond. Bijvoorbeeld de zin “Verweise auf andere Werke erkennen und in die eigene Interpretation integrieren, das Werk in einen Kontext setzen” is niet volledig zichtbaar. Zorg dat alles nog werkt en leesbaar is als een bezoeker inzoomt tot 200% op een scherm van 1280 bij 1024 pixels.
1.4.5 Afbeeldingen van tekst (Niveau AA)
Als de gebruikte technologieën de visuele weergave tot stand kunnen brengen, wordt tekst gebruikt in plaats van afbeeldingen van tekst om informatie over te brengen, behalve in de volgende gevallen:
- Aanpasbaar: De afbeelding van tekst kan visueel aangepast worden aan de eisen van de gebruiker;
- Essentieel: Een specifieke weergave van tekst is essentieel voor de informatie die wordt overgebracht.
Informatie over succescriterium 1.4.5 Afbeeldingen van tekst
Uitkomst: Voldoende
1.4.10 Reflow (Niveau AA)
Content kan zonder verlies van informatie of functionaliteit en zonder te moeten scrollen in twee dimensies, worden weergegeven voor:
- Verticaal scrollbare content met een breedte gelijkwaardig aan 320 CSS-pixels;
- Horizontaal scrollbare content met een hoogte gelijkwaardig aan 256 CSS-pixels.
Met uitzondering van delen van de content die voor het gebruik of de betekenis een tweedimensionale lay-out vereisen.
Informatie over succescriterium 1.4.10 Reflow
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op de homepagina https://lezenvoordelijst.nl wordt bij een schermresolutie van 1280 bij 1024 pixels en een zoomniveau van 400% in de footer het logo over een deel van de header “Over deze site” en een deel van de link “Home” geplaatst. Deze tekst is daardoor deels niet zichtbaar. Zorg dat alles nog werkt en leesbaar is als een bezoeker inzoomt tot 400% op een scherm van 1280 bij 1024 pixels.
Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/niveau-5/1000-serpentinen-angst/?opdrachten wordt bij een schermresolutie van 1280 bij 1024 pixels en een zoomniveau van 400% in alle secties met verborgen inhoud een deel van de tekst niet getoond. In de sectie “Niveau 4 - Opdrachten” ontbreekt bijvoorbeeld de tekst “Verweise auf andere Werke erkennen und in die eigene Interpretation integrieren, das Werk in einen Kontext setzen”. Zorg dat alles nog werkt en leesbaar is als een bezoeker inzoomt tot 400% op een scherm van 1280 bij 1024 pixels.
Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/websitevoorwaarden/ wordt bij een schermresolutie van 1280 bij 1024 pixels en een zoomniveau van 400% de header “Websitevoorwaarden” gedeeltelijk niet getoond. Zorg dat alles nog werkt en leesbaar is als een bezoeker inzoomt tot 400% op een scherm van 1280 bij 1024 pixels.
1.4.11 Contrast van niet-tekstuele content (Niveau AA)
De visuele weergave van het volgende heeft een contrastverhouding van ten minste 3:1 ten opzichte van aangrenzende kleuren:
- Componenten van de gebruikersinterface: Visuele informatie die vereist is om componenten van de gebruikersinterface en statussen te identificeren, met uitzondering van inactieve componenten of componenten waarvan de weergave van de component wordt bepaald door de user agent en niet wordt aangepast door de auteur;
- Grafische objecten: Delen van afbeeldingen die vereist zijn om de content te begrijpen, behalve wanneer een specifieke weergave van afbeeldingen essentieel is voor de informatie die wordt overgebracht.
Informatie over succescriterium 1.4.11 Contrast van niet-tekstuele content
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op de homepagina https://lezenvoordelijst.nl hebben de links “Naar Jeugdbibliotheek.nl | 12-15 jaar” en “Naar Jeugdbibliotheek.nl | 15-18 jaar” een lichtblauwe focusrand (HEX #BFDEFF) wanneer deze via het toetsenbord focus krijgen. De contrastratio tussen deze focusrand en de witte achtergrond is 1,4:1. Ditzelfde probleem komt voor onder de header “Voor docenten en (onderwijs)professionals:”. Dit moet minimaal 3,0:1 zijn. Momenteel is het voor mensen met een visuele beperking of kleurenblindheid lastig of zelfs onmogelijk om de focus te zien. Gebruik een kleurcombinatie met voldoende contrast om dit op te lossen. Hetzelfde probleem doet zich voor op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/contact/ met "Naar contactformulier"; op pagina https://www.lezenvoordelijst.nl/docenten-12-15/ met de knop met het vergrootglaspictogram; op pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/ met de knop met het vergrootglaspictogram.
1.4.12 Tekstafstand (Niveau AA)
Bij content die wordt geïmplementeerd met opmaaktalen die de volgende stijleigenschappen voor tekst ondersteunen, is er geen sprake van verlies van content of functionaliteit door het instellen van alle volgende, en door het niet wijzigen van andere stijleigenschappen:
- Regelhoogte (regelafstand) naar minstens 1,5 keer de lettergrootte;
- Afstand tussen alinea's naar minstens 2 keer de lettergrootte;
- Letterafstand (spatieren van letters) naar minstens 0,12 keer de lettergrootte;
- Spatieren van woorden naar minstens 0,16 keer de lettergrootte.
Uitzondering: Menselijke talen en scripts die geen gebruik maken van een of meer van deze stijleigenschappen voor tekst in schriftelijke tekst, kunnen voldoen aan de eisen door alleen gebruik te maken van de eigenschappen die bestaan voor de betreffende combinatie van taal en script.
Informatie over succescriterium 1.4.12 Tekstafstand
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/niveau-5/1000-serpentinen-angst/?opdrachten wordt in de sectie met verborgen inhoud “Niveau 4 - Opdrachten” een deel van de tekst onzichtbaar en onleesbaar wanneer bezoekers de tekstweergave aanpassen volgens dit succescriterium. Bijvoorbeeld de zin “Verweise auf andere Werke erkennen und in die eigene Interpretation integrieren, das Werk in einen Kontext setzen” is dan niet volledig zichtbaar. Sommige bezoekers passen de weergave van de tekst aan, zodat zij deze beter kunnen lezen. Denk aan het vergroten van de afstand tussen regels, letters of woorden. Het gaat bijvoorbeeld om mensen met dyslexie. Als een bezoeker dit doet op de manier die in het succescriterium is beschreven, moet alles goed blijven werken. Bovendien moet de tekst leesbaar blijven. Dit kan opgelost worden door de hoogte en breedte van de containers van de tekst responsief te maken.
1.4.13 Content bij hover of focus (Niveau AA)
Wanneer aanvullende content zichtbaar wordt en daarna weer verborgen, door het gebruik van hover met de aanwijzer of focus met het toetsenbord, gelden de volgende zaken:
- Sluiten: Er is een mechanisme beschikbaar waarmee de aanvullende content kan worden gesloten zonder de aanwijzer hover of de toetsenbordfocus te verplaatsen, tenzij de aanvullende content een invoerfout communiceert of andere content niet verbergt of vervangt;
- Aanwijsbaar: Wanneer een aanwijzer hover aanvullende content kan activeren, dan kan de aanwijzer over de aanvullende content worden bewogen zonder dat deze verdwijnt;
- Aanhouden: De aanvullende content blijft zichtbaar totdat de oorzaak voor de hover of focus is verwijderd, de gebruiker de content sluit of de informatie niet langer geldig is.
Uitzondering: De visuele weergave van de aanvullende content wordt beheerd door de user agent en wordt niet aangepast door de auteur.
Informatie over succescriterium 1.4.13 Content bij hover of focus
Uitkomst: Niet aanwezig
2. Bedienbaar
2.1 Toetsenbordtoegankelijk
2.1.1 Toetsenbord (Niveau A)
Alle functionaliteit van de content is bedienbaar via een toetsenbordinterface zonder dat afzonderlijke toetsaanslagen aan tijd gebonden zijn, behalve als de onderliggende functie een invoer vereist die afhangt van het pad dat de gebruiker aflegt en niet alleen van de eindpunten.
Informatie over succescriterium 2.1.1 Toetsenbord
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op alle pagina’s van https://lezenvoordelijst.nl verschijnt op kleine schermen de knop “Menu”, waarmee het mobiele menu wordt geopend. Deze menuknop is echter niet toegankelijk via het toetsenbord. Zorg ervoor dat alle interactieve elementen met het toetsenbord te bedienen zijn.
2.1.2 Geen toetsenbordval (Niveau A)
Als de toetsenbordfocus met de toetsenbordinterface verplaatst kan worden naar een component van de pagina, dan kan de focus ook met alleen de toetsenbordinterface weer van dat component weg worden bewogen. En, als er meer nodig is dan de standaard pijl- of tabtoetsen of andere standaard methoden om de focus te verplaatsen, dan wordt de gebruiker geïnformeerd over de manier waarop de focus kan worden verplaatst.
Informatie over succescriterium 2.1.2 Geen toetsenbordval
Uitkomst: Voldoende
2.1.4 Enkel teken sneltoets (Niveau A)
Wanneer een sneltoets in content wordt geïmplementeerd door alleen letters (inclusief hoofdletters en kleine letters), leestekens, cijfers of symbolen te gebruiken, geldt ten minste één van de volgende zaken:
- Uitzetten: Er is een mechanisme beschikbaar waarmee de sneltoets kan worden uitgezet;
- Opnieuw toewijzen: Er is een mechanisme beschikbaar om de sneltoets opnieuw toe te wijzen aan één of meerdere niet-afdrukbare tekens (bijvoorbeeld Ctrl, Alt, enz.);
- Alleen actief bij focus: De sneltoets voor een component van de gebruikersinterface is alleen actief wanneer de betreffende component de focus heeft.
Informatie over succescriterium 2.1.4 Enkel teken sneltoets
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/docenteninformatie/praktijkvoorbeelden/ staan 4 YouTube-videospelers die gebruikmaken van sneltoetsen met één teken. De YouTube-speler gebruikt sneltoetsen, zoals de ‘k’ om de video te starten of stoppen en de ‘m’ om het geluid uit te zetten. Deze sneltoetsen botsen met schermlezers. Ze blijven namelijk actief wanneer de toetsenbordfocus op een ander element in de videospeler staat. Dit kan problemen geven voor mensen die met spraakbediening werken, omdat deze letters soms in de uitgesproken woorden zitten. Ook voor mensen die per ongeluk een toets indrukken is het onhandig. Dit kan opgelost worden door de parameter disablekb=1 toe te voegen aan de URI van de video in de HTML-code. Hiermee worden de sneltoetsen uitgeschakeld, terwijl toetsenbordbediening mogelijk blijft. Zie voor meer informatie https://developers.google.com/youtube/player_parameters#disablekb (Engels).
2.2 Genoeg tijd
2.2.1 Timing aanpasbaar (Niveau A)
Voor elke tijdslimiet die door de content wordt ingesteld, geldt ten minste één van de volgende zaken:
- Uitzetten: De gebruiker kan de tijdslimiet uitzetten voordat die wordt bereikt; of
- Aanpassen: De gebruiker mag de tijdslimiet aanpassen voordat deze is verstreken over een bereik van ten minste tien keer de standaardinstelling; of
- Verlengen: De gebruiker wordt gewaarschuwd voor de tijd afloopt en krijgt ten minste 20 seconden om de tijdslimiet met een eenvoudige handeling te verlengen (bijvoorbeeld, "druk op de spatiebalk"), en de gebruiker mag de tijdslimiet ten minste tien keer verlengen; of
- Real-time uitzondering: De tijdslimiet is onderdeel van een realtime gebeurtenis (een veiling bijvoorbeeld) en er is geen alternatief voor de tijdslimiet mogelijk; of
- Essentiële uitzondering: De tijdslimiet is essentieel en verlenging zou de activiteit ongeldig maken; of
- 20 uur uitzondering: De tijdslimiet is langer dan 20 uur.
Informatie over succescriterium 2.2.1 Timing aanpasbaar
Uitkomst: Voldoende
2.2.2 Pauzeren, stoppen, verbergen (Niveau A)
Voor alle bewegende, knipperende, scrollende of automatisch actualiserende informatie gelden alle volgende zaken:
- Bewegen, knipperen, scrollen: Voor bewegende, knipperende of scrollende informatie die (1) automatisch start, (2) langer dan vijf seconden duurt, en (3) parallel met andere content wordt getoond, is er een mechanisme voor de gebruiker om dit te pauzeren, te stoppen of te verbergen, tenzij de beweging, knippering of scrolling, onderdeel is van een activiteit waar ze essentieel is en
- Automatisch actualiserend: Voor elke soort automatisch actualiserende informatie die (1) automatisch start en (2) parallel met andere content wordt gepresenteerd, is er een mechanisme voor de gebruiker om dit te pauzeren, te stoppen of te verbergen of de frequentie van de actualisering in te stellen, tenzij de automatische actualisering onderdeel is van een activiteit waar ze essentieel is.
Informatie over succescriterium 2.2.2 Pauzeren, stoppen, verbergen
Uitkomst: Niet aanwezig
2.3 Toevallen en fysieke reacties
2.3.1 Drie flitsen of beneden drempelwaarde (Niveau A)
Webpagina's bevatten niets wat meer dan drie keer flitst in enige periode van één seconde of de flits is beneden de algemene flits- en rodeflitsdrempelwaarden.
Informatie over succescriterium 2.3.1 Drie flitsen of beneden drempelwaarde
Uitkomst: Voldoende
2.4 Navigeerbaar
2.4.1 Blokken omzeilen (Niveau A)
Er is een mechanisme beschikbaar om blokken content die op meerdere webpagina's worden herhaald te omzeilen.
Informatie over succescriterium 2.4.1 Blokken omzeilen
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op alle pagina’s van https://lezenvoordelijst.nl ontbreekt een skiplink. Er moet een manier zijn om delen van een pagina over te slaan, zoals het navigatiemenu en andere elementen die op meerdere pagina’s terugkomen. Hiervoor wordt een skiplink gebruikt. Daarmee kunnen bezoekers vaste blokken met herhalende inhoud overslaan. Een skiplink moet de eerste link op de pagina zijn. Deze link mag verborgen zijn, maar moet zichtbaar worden zodra hij focus krijgt. Voeg een skiplink toe waarmee bezoekers herhalende delen van de pagina over kunnen slaan.
2.4.2 Paginatitel (Niveau A)
Webpagina's hebben titels die het onderwerp of doel beschrijven.
Informatie over succescriterium 2.4.2 Paginatitel
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/test biedt de titel “404 - Lezen voor de lijst” geen goede beschrijving van de inhoud van de pagina. In het title-element van elke pagina moet een tekst staan die de inhoud van de pagina beschrijft, bij voorkeur gevolgd door de naam van de organisatie. Hierdoor begrijpen bezoekers beter waar de pagina over gaat. Wanneer correct ingesteld, wordt deze tekst bovendien getoond in de tab van de browser. Met een duidelijke beschrijving kunnen bezoekers makkelijker navigeren tussen verschillende pagina’s. Zet een duidelijke tekst in het title-element van de pagina die de inhoud van de pagina beschrijft.
Het pdf-document https://lezenvoordelijst.nl/media/4215998/lezen-voor-de-lijst-a4-niveau-overzicht-met-link-niveautest.pdf heeft geen titel ingesteld in de documenteigenschappen. Zelfs als er een titel op de eerste pagina staat, moet ook in de pdf-instellingen een documenttitel ingesteld worden. Als een pdf geopend wordt in een pdf-lezer (zoals Adobe Acrobat of een browser), staat de bestandsnaam meestal bovenaan in de titelbalk, bijvoorbeeld document123.pdf. Maar als een documenttitel in de pdf-metadata is ingesteld, dan wordt die titel in plaats van de bestandsnaam getoond. Dit maakt het document toegankelijker voor bezoekers met verschillende beperkingen. Zij kunnen dan snel en gemakkelijk zien of het document relevant is. Dit kan aangepast worden in de bestandseigenschappen van het bronbestand of van het pdf-document.
2.4.3 Focus volgorde (Niveau A)
Als een webpagina sequentieel genavigeerd kan worden en de navigatiesequenties hebben invloed op de betekenis of het gebruik, dan krijgen focusbare componenten de focus in de juiste volgorde waardoor betekenis en bedienbaarheid behouden blijft.
Informatie over succescriterium 2.4.3 Focus volgorde
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op alle pagina’s van https://lezenvoordelijst.nl wordt een dialoogvenster geopend wanneer een bezoeker in de cookiebanner op de knop “Lees hier meer over cookies” klikt. Op dit moment kan de toetsenbordfocus uit het geopende dialoogvenster ontsnappen en terechtkomen op de onderliggende pagina. Bij dit soort dialoogvensters moet de toetsenbordfocus goed worden ingesteld. Wanneer het venster actief is, moet de toetsenbordfocus binnen het venster blijven en mag deze niet op de onderliggende pagina terechtkomen. Dit kan worden opgelost door de focus binnen het venster te houden, totdat de bezoeker op de sluitknop heeft geklikt of op de ESC-toets heeft gedrukt. Het is ook mogelijk om het venster automatisch te sluiten zodra de focus eruit gaat.
Hetzelfde probleem doet zich voor bij het mobiele menu.
Op alle pagina’s van https://lezenvoordelijst.nl komt de toetsenbordfocus na de knop “Ik heb het begrepen” terecht op een onzichtbaar interactief element. De toetsenbordfocus mag niet terechtkomen op onzichtbare interactieve elementen (links, knoppen, formuliervelden). Als dat wel gebeurt, kan een bezoeker ze onbedoeld activeren.
Hetzelfde probleem doet zich voor in het dialoogvenster dat opent na het klikken op de knop “Lees hier meer over cookies”.
2.4.4 Linkdoel (in context) (Niveau A)
Het linkdoel kan bepaald worden uit enkel de linktekst of uit de linktekst samen met zijn door software bepaalde linkcontext, behalve daar waar het doel van de link een dubbelzinnige betekenis zou kunnen hebben voor gebruikers in het algemeen.
Informatie over succescriterium 2.4.4 Linkdoel (in context)
Uitkomst: Voldoende
2.4.5 Meerdere manieren (Niveau AA)
Er is meer dan één manier beschikbaar om een webpagina binnen een verzameling webpagina's te vinden, behalve wanneer de webpagina het resultaat is van, of een stap in, een proces.
Informatie over succescriterium 2.4.5 Meerdere manieren
Uitkomst: Voldoende
2.4.6 Koppen en labels (Niveau AA)
Koppen en labels beschrijven het onderwerp of doel.
Informatie over succescriterium 2.4.6 Koppen en labels
Uitkomst: Voldoende
2.4.7 Focus zichtbaar (Niveau AA)
Elke gebruikersinterface die met een toetsenbord te bedienen is, heeft een bedieningswijze waarbij de indicator van de toetsenbordfocus zichtbaar is.
Informatie over succescriterium 2.4.7 Focus zichtbaar
Uitkomst: Voldoende
2.5 Input modaliteiten
2.5.1 Aanwijzergebaren (Niveau A)
Alle functionaliteit waarmee bij de bediening gebruik wordt gemaakt van meerpunts- of padgebaseerde gebaren, kan worden bediend met een enkele aanwijzer zonder een padgebaseerd gebaar, tenzij een meerpunts- of padgebaseerd gebaar essentieel is.
Informatie over succescriterium 2.5.1 Aanwijzergebaren
Uitkomst: Niet aanwezig
2.5.2 Aanwijzerannulering (Niveau A)
Voor functionaliteit die kan worden bediend met een enkele aanwijzer, geldt ten minste één van de volgende zaken:
- Geen down-event: Het down-event van de aanwijzer wordt niet gebruikt om enig onderdeel van de functie uit te voeren;
- Afbreken of ongedaan maken: De functie wordt voltooid door het up-event en er is een mechanisme beschikbaar om de functie af te breken voordat deze wordt voltooid of om de functie ongedaan te maken als deze is voltooid;
- Up reversal: Met het up-event wordt elk resultaat van het voorgaande down-event ongedaan gemaakt;
- Essentieel: Het voltooien van de functie met het down-event is essentieel.
Informatie over succescriterium 2.5.2 Aanwijzerannulering
Uitkomst: Voldoende
2.5.3 Label in naam (Niveau A)
Bij componenten van de gebruikersinterface met labels die tekst of afbeeldingen van tekst bevatten, bevat de naam de tekst die visueel wordt weergegeven.
Informatie over succescriterium 2.5.3 Label in naam
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op alle pagina’s van https://lezenvoordelijst.nl staat bovenaan de website het logo met de zichtbare tekst “de Bibliotheek Lezen voor de Lijst” die tevens een link is. De toegankelijke naam van deze link is echter “Lezen voor de Lijst”. De toegankelijke naam van de link is dus niet hetzelfde als de zichtbare tekst in het logo. Daardoor werkt de link niet goed als deze met een stemgestuurd systeem wordt geactiveerd. De bezoeker spreekt namelijk de tekst uit die zichtbaar is in het logo. Als de toegankelijke naam anders is, zal het systeem de link niet herkennen. Zorg er daarom voor dat de tekst die in het logo zichtbaar is ook voorkomt in de toegankelijke naam, bij voorkeur vooraan.
2.5.4 Bewegingsactivering (Niveau A)
Functionaliteit die kan worden bediend door de beweging van een apparaat of beweging van een gebruiker, kan ook worden bediend met componenten van de gebruikersinterface. De reactie op de beweging kan worden uitgeschakeld om onbedoelde activering te voorkomen, behalve wanneer:
- Ondersteunde interface: De beweging wordt gebruikt om de functionaliteit te bedienen via een door toegankelijkheid ondersteunde interface;
- Essentieel: De beweging is essentieel voor de functie en wanneer de reactie op de beweging wordt uitgeschakeld, wordt de activiteit ongeldig gemaakt.
Informatie over succescriterium 2.5.4 Bewegingsactivering
Uitkomst: Niet aanwezig
3. Begrijpelijk
3.1 Leesbaar
3.1.1 Taal van de pagina (Niveau A)
De standaard menselijke taal van elke webpagina kan door software bepaald worden.
Informatie over succescriterium 3.1.1 Taal van de pagina
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: In de metadata van het pdf-document op https://lezenvoordelijst.nl/media/4215998/lezen-voor-de-lijst-a4-niveau-overzicht-met-link-niveautest.pdf staat de taal ingesteld op “English” (en-US). Dit klopt niet: de taal van het document is Nederlands. Schermlezers lezen de tekst nu voor met de uitspraakregels van het Engels. Dat maakt het al snel onbegrijpelijk voor een blinde bezoeker. Verander de code in “nl”.
3.1.2 Taal van onderdelen (Niveau AA)
De menselijke taal van elke passage of zin in de content kan door software bepaald worden, behalve waar het gaat om eigennamen, technische termen, woorden uit een onbepaalde taal en woorden of zinsdelen die deel zijn gaan uitmaken van het jargon van de onmiddellijk omringende tekst.
Informatie over succescriterium 3.1.2 Taal van onderdelen
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op de website staan teksten in een andere taal zonder een lokaal taalattribuut. Zie bijvoorbeeld pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/niveau-5/1000-serpentinen-angst/?opdrachten in de secties met ingeklapte inhoud. Deze teksten hebben een lokaal taalswitch nodig zodat de schermlezer met de juiste uitspraakregels gaat voorlezen. Dit probleem komt op meerdere pagina’s voor.
3.2 Voorspelbaar
3.2.1 Bij focus (Niveau A)
Als een component van de gebruikersinterface de focus krijgt, dan veroorzaakt dat geen contextwijziging.
Informatie over succescriterium 3.2.1 Bij focus
Uitkomst: Voldoende
3.2.2 Bij input (Niveau A)
Verandering van de instelling van een component van de gebruikersinterface veroorzaakt niet automatisch een contextwijziging, tenzij de gebruiker geïnformeerd is over het gedrag vóór het gebruik van de component.
Informatie over succescriterium 3.2.2 Bij input
Uitkomst: Voldoende
3.2.3 Consistente navigatie (Niveau AA)
Navigatiemechanismen, die op meerdere webpagina's binnen een verzameling webpagina's herhaald worden, komen elke keer dat ze worden herhaald in dezelfde relatieve volgorde voor, tenzij een verandering wordt geïnitieerd door de gebruiker.
Informatie over succescriterium 3.2.3 Consistente navigatie
Uitkomst: Voldoende
3.2.4 Consistente identificatie (Niveau AA)
Componenten die dezelfde functionaliteit hebben binnen een verzameling webpagina's worden consistent geïdentificeerd.
Informatie over succescriterium 3.2.4 Consistente identificatie
Uitkomst: Voldoende
3.3 Assistentie bij invoer
3.3.1 Foutidentificatie (Niveau A)
Als een invoerfout automatisch ontdekt wordt, dan wordt het onderdeel waar de fout zit geïdentificeerd en wordt de fout tekstueel aan de gebruiker meegedeeld.
Informatie over succescriterium 3.3.1 Foutidentificatie
Uitkomst: Niet aanwezig
3.3.2 Labels of instructies (Niveau A)
Als de content gebruikersinvoer vereist, dan worden labels of instructies geleverd.
Informatie over succescriterium 3.3.2 Labels of instructies
Uitkomst: Voldoende
3.3.3 Foutsuggestie (Niveau AA)
Als een invoerfout automatisch ontdekt wordt en suggesties voor verbetering bekend zijn, dan worden de suggesties aan de gebruiker geleverd, tenzij dit de beveiliging of het doel van de content in gevaar zou brengen.
Informatie over succescriterium 3.3.3 Foutsuggestie
Uitkomst: Niet aanwezig
3.3.4 Foutpreventie (wettelijk, financieel, gegevens) (Niveau AA)
Voor webpagina's die wettelijke verplichtingen of financiële transacties voor de gebruiker uitvoeren, die, door de gebruiker te beheren gegevens in gegevensopslagplaatsen verwijderen of wijzigen, of die antwoorden van de gebruiker verzenden, geldt minstens één van de volgende zaken:
- Omkeerbaar: Verzendingen kunnen ongedaan gemaakt worden.
- Gecontroleerd: Door de gebruiker ingevoerde gegevens worden gecontroleerd op invoerfouten en de gebruiker wordt de mogelijkheid gegeven om ze te verbeteren.
- Bevestigd: Er is een mechanisme beschikbaar voor het beoordelen, bevestigen en verbeteren van informatie voordat de verzending wordt voltooid.
Informatie over succescriterium 3.3.4 Foutpreventie (wettelijk, financieel, gegevens)
Uitkomst: Niet aanwezig
4. Robuust
4.1 Compatibel
4.1.1 Parsen (Niveau A)
In content die geïmplementeerd is met opmaaktalen hebben elementen volledige begin- en eindtags, zijn elementen genest volgens hun specificatie, bevatten elementen geen dubbele attributen en zijn alle ID's uniek, behalve waar de specificatie deze eigenschappen toelaat.
Informatie over succescriterium 4.1.1 Parsen
Uitkomst: Voldoende
4.1.2 Naam, rol, waarde (Niveau A)
Voor alle componenten van de gebruikersinterface (inclusief, maar niet uitsluitend voor formulierelementen, links en door scripts gegenereerde componenten), kunnen de naam (name) en rol (role) door software bepaald worden; toestanden (states), eigenschappen (properties) en waarden (values) die door de gebruiker ingesteld kunnen worden, kunnen door software ingesteld worden; en kennisgeving van veranderingen in deze items is beschikbaar voor user agents, met inbegrip van hulptechnologieën.
Informatie over succescriterium 4.1.2 Naam, rol, waarde
Uitkomst: Onvoldoende
Bevindingen: Op alle pagina’s van https://lezenvoordelijst.nl opent de cookiemelding in een dialoogvenster. Dit dialoogvenster mist zowel een correcte ARIA-rol als een toegankelijke naam. Schermlezers kunnen hierdoor niet doorgeven dat het om een dialoogvenster gaat en wat de inhoud ervan is. Dit kan opgelost worden door twee attributen toe te voegen aan het dialoogvenster: een aria-label met een duidelijke beschrijving van de inhoud (aria-label="Beschrijving van de inhoud") en role="dialog". Hetzelfde probleem doet zich voor bij het modale dialoogvenster dat verschijnt na het klikken op de knop “Lees hier meer over cookies”.
Op alle pagina’s van https://lezenvoordelijst.nl verschijnt op kleine schermen de knop “Menu”, waarmee het mobiele menu wordt geopend. Deze menuknop heeft echter niet de juiste toegankelijke rol. Momenteel heeft deze knop de rol van een listitem. Hierdoor herkennen hulpmiddelen zoals schermlezers de knop niet als knop. Ook geeft de knop geen informatie over de status van het menu (open of gesloten) aan bezoekers die dit niet kunnen zien, zoals mensen die een schermlezer gebruiken. De juiste rol voor de menuknop is “button”, omdat er een actie mee wordt uitgevoerd: het openen of sluiten van het menu. Als de knop niet de juiste rol heeft, kan een schermlezer of ander hulpmiddel de knop niet goed herkennen, waardoor deze moeilijker te gebruiken is. Zorg er daarom voor dat de knop “Menu” de juiste rol krijgt, door het button-element te gebruiken of role="button" toe te voegen. De status van het menu kan worden aangegeven door een tekstuele uitleg (ingeklapt/uitgeklapt) toe te voegen die visueel verborgen is met CSS. Een andere optie is om het attribuut aria-expanded te gebruiken voor de menuknop. Dit attribuut moet de waarde “true” hebben wanneer het menu zichtbaar is en “false” wanneer het verborgen is.
Op alle pagina’s van https://lezenvoordelijst.nl verschijnt op kleine schermen de knop “Menu”. Deze knop opent een modaal dialoogvenster met het mobiele menu. Dit dialoogvenster mist zowel een correcte ARIA-rol als een toegankelijke naam. Hierdoor kunnen schermlezers niet doorgeven dat het om een dialoogvenster gaat en wat de inhoud ervan is. Dit kan worden opgelost door twee attributen toe te voegen aan het dialoogvenster: een aria-label met een duidelijke beschrijving van de inhoud (aria-label="Mobiel menu") en role="dialog".
Op pagina https://www.lezenvoordelijst.nl/docenten-12-15/ staat onder de kop “Docenten Nederlands 12-15” een tablist-element met links, bijvoorbeeld “niveau Start”. De vereiste rollen ontbreken. De rol tablist vereist specifieke children met rollen zoals tab en tabpanel. Deze rollen ontbreken nu. Voeg de juiste rollen toe. Lees er meer over op https://www.w3.org/WAI/ARIA/apg/patterns/tabs/.
Hetzelfde probleem doet zich voor op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/docenteninformatie/praktijkvoorbeelden/; op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/voor-mediatheken-bibliotheken/titellijsten/; op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/; en andere pagina’s.
Op pagina https://www.lezenvoordelijst.nl/docenten-12-15/ staat onder de kop “Docenten Nederlands 12-15” een tablist-element met links, bijvoorbeeld “niveau Start”. Hierbij wordt de rol tablist gebruikt. De toegankelijke naam ontbreekt echter. Zonder toegankelijke naam kan een schermlezer de functie en context van de tablist niet duidelijk doorgeven. Zie voor meer informatie over dit role: https://www.w3.org/WAI/ARIA/apg/patterns/tabs/.
Hetzelfde probleem doet zich voor op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/docenteninformatie/praktijkvoorbeelden/; op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/voor-mediatheken-bibliotheken/titellijsten/; op de pagina https://lezenvoordelijst.nl/duits/; en andere pagina’s.
Op pagina https://lezenvoordelijst.nl/docenteninformatie/praktijkvoorbeelden/ staan 4 iframes met video zonder een title-attribuut. Iframes moeten een goede beschrijving hebben. Die beschrijving komt meestal in het title-attribuut van het iframe. Daarin moet staan om welk type inhoud het gaat (bijvoorbeeld een podcast of video) en waar het inhoudelijk over gaat. Deze beschrijving van de inhoud moet uniek en betekenisvol zijn. Dankzij zo’n beschrijving kunnen bezoekers met hulpsoftware beslissen of het de moeite waard is om de inhoud van het iframe te verkennen.
4.1.3 Statusberichten (Niveau AA)
In content die is geïmplementeerd met opmaaktalen kunnen statusberichten door software bepaald worden met behulp van rol (role) of eigenschappen (properties), zodat hulptechnologieën de berichten aan de gebruiker kunnen presenteren zonder dat ze de focus krijgen.
Informatie over succescriterium 4.1.3 Statusberichten
Uitkomst: Voldoende
Onderbouwing van de evaluatie
Het onderzoek is uitgevoerd op basis van de evaluatiemethode van het W3C, WCAG-EM. Dit gebeurt grotendeels handmatig door een steekproef te nemen. Voor een quickscan geldt dat we slechts delen uit deze methodiek gebruiken. Ondanks alle zorgvuldigheid en ervaring van de onderzoeker kan het voorkomen dat een probleem niet gesignaleerd is. Houd er rekening mee dat in een volgend onderzoek bepaalde onderdelen anders worden beoordeeld omdat technologieën en hulpsoftware worden doorontwikkeld. Bij het handmatig onderzoek wordt gebruik gemaakt van tools.
Steekproef getoetste webpagina's
- https://lezenvoordelijst.nl
- https://lezenvoordelijst.nl/contact/
- https://lezenvoordelijst.nl/toegankelijkheid/
- https://lezenvoordelijst.nl/test
- https://lezenvoordelijst.nl/docenten-12-15/
- https://lezenvoordelijst.nl/docenteninformatie/praktijkvoorbeelden/
- https://lezenvoordelijst.nl/voor-mediatheken-bibliotheken/titellijsten/
- https://lezenvoordelijst.nl/nieuws/
- https://lezenvoordelijst.nl/duits/
- https://lezenvoordelijst.nl/duits/niveau-5/1000-serpentinen-angst/
- https://lezenvoordelijst.nl/duits/niveau-5/1000-serpentinen-angst/?opdrachten
- https://lezenvoordelijst.nl/websitevoorwaarden/
- https://lezenvoordelijst.nl/media/4215890/website-voorwaarden.pdf
- https://lezenvoordelijst.nl/voor-mediatheken-bibliotheken/materialen/
- https://lezenvoordelijst.nl/media/4215998/lezen-voor-de-lijst-a4-niveau-overzicht-met-link-niveautest.pdf
Ondersteunende technieken
Webbrowsers (useragents) en andere software
Bij dit onderzoek is de volgende software gebruikt:- Chrome, versie 139
- Firefox, versie 137
- Safari, versie 18 in combinatie met VoiceOver
- NVDA in combinatie met Firefox
- PAC om pdf's te onderzoeken
Bronnen
-
Website Accessibility Conformance Evaluation Methodology (WCAG-EM) Overview
www.w3.org/WAI/eval/conformance (Engels) -
Web Content Accessibility Guidelines (WCAG) 2.1 (Geautoriseerde Nederlandse vertaling)
www.w3.org/Translations/WCAG21-nl -
Website Accessibility Conformance Evaluation Methodology (WCAG-EM)
www.w3.org/WAI/eval/conformance -
Web Content Accessibility Guidelines (WCAG)
www.w3.org/WAI/intro/wcag -
How to Meet WCAG 2.1 Quick Reference
www.w3.org/WAI/WCAG21/quickref/
Deze rapportage is grotendeels gemaakt met de online evaluatietool van W3C.